SEKILAS PRABU SILLIWANGI

<b>Prabu Siliwangi</b> mangrupakeun hiji tokoh anu kamashur dina <a href="/wiki/Sastra_Sunda" title="Sastra Sunda">kasusastran Sunda</a>, nujul ka tokoh sajarah anu gelarna <b>Sri Baduga Maharaja</b> (sakumaha dina <a href="/wiki/Prasasti_Batutulis" title="Prasasti Batutulis">prasasti Batutulis</a>) atawa <b>Jayadéwata</b> (dina <i><a href="/wiki/Carita_Parahyangan" title="Carita Parahyangan" class="mw-redirect">Carita Parahyangan</a></i>), ti karaton <a href="/wiki/Pakuan_Pajajaran" title="Pakuan Pajajaran">Pakuan Pajajaran</a>, puseur pamaréntahan <a href="/wiki/Karajaan_Sunda" title="Karajaan Sunda">karajaan Sunda</a>.</p>

<p>Sumber sajarah pangbuhunna nu nyabit-nyabit kecap "Siliwangi" nyaéta <a href="/wiki/Naskah" title="Naskah">naskah</a> <i><a href="/wiki/Sanghyang_Siksa_Kanda_ng_Karesian" title="Sanghyang Siksa Kanda ng Karesian">Sanghyang Siksa Kanda ng Karesian</a></i> (<a href="/wiki/1518" title="1518">1518</a> M) nu maksudnya nyebutkeun hiji lalakon <a href="/wiki/Pantun" title="Pantun">pantun</a>, éta ogé lalakonna mah teu dicaritakeun. Nu kadua nyaéta <i><a href="/w/index.php?title=Carita_Purwaka_Caruban_Nagari&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Carita Purwaka Caruban Nagari (kaca can aya)">Carita Purwaka Caruban Nagari</a></i> (<a href="/wiki/1720" title="1720">1720</a>) nu ditulis ku <a href="/w/index.php?title=Pang%C3%A9ran_Arya_Cirebon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pangéran Arya Cirebon (kaca can aya)">Pangéran Arya Cirebon</a>, nu ngadadarkeun yén Prabu Siliwangi téh putra <a href="/w/index.php?title=Prabu_Niskala_Wastu_Kancana&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Prabu Niskala Wastu Kancana (kaca can aya)">Prabu Anggalarang</a> ti <a href="/wiki/Galuh" title="Galuh" class="mw-redirect">Galuh</a>, nu kungsi matuh di karaton Surawisésa, <a href="/wiki/Parahyangan" title="Parahyangan" class="mw-redirect">Parahyangan Wétan</a>. Prabu Siliwangi ngadeg naléndra di Pakuan Pajajaran nganggo jenengan <b>Prabu Déwatawisésa</b>, linggih di kadaton Pakuan nu ngaranna "Sri Bhima". Prabu Siliwangi jeneng ratu di Pakuan teu lila satutasna nikah ka <a href="/w/index.php?title=Subanglarang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subanglarang (kaca can aya)">Subanglarang</a> di Singapura (<a href="/wiki/1422" title="1422">1422</a>), dina jaman <a href="/w/index.php?title=Prabu_Niskala_Wastu_Kancana&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Prabu Niskala Wastu Kancana (kaca can aya)">Prabu Niskala Wastu Kancana</a> mingpin kénéh karajaan Sunda ti Kawali (<a href="/wiki/1371" title="1371">1371</a>-<a href="/wiki/1475" title="1475">1475</a>). Lian ti Subanglarang, Prabu Siliwangi ogé nikah ka Ambetkasih. Numutkeun naskah ieu kénéh, nalika Prabu Siliwangi ngalih ka Pakuan téh, agama Islam geus sumebar di masarakat.</p>

<p>Dina naskah <i><a href="/wiki/Carita_Ratu_Pakuan" title="Carita Ratu Pakuan">Carita Ratu Pakuan</a></i> (Kr. 410, ditulis kira ahir <a href="/wiki/Abad_ka-17" title="Abad ka-17">abad ka-17</a> atawa awal <a href="/wiki/Abad_ka-18" title="Abad ka-18">abad ka-18</a>), Prabu Siliwangi téh nujul ka <b>Ratu Pakuan</b>, nu gaduh istri <a href="/w/index.php?title=Ambetkasih&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ambetkasih (kaca can aya)">Ambetkasih</a> jeung <a href="/w/index.php?title=Subanglarang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subanglarang (kaca can aya)">Subanglarang</a>. Katrangan ieu cocog jeung eusi naskah Cirebon nu kasebut tadi, sahingga écés yén Ratu Pakuan téh Prabu Siliwangi alias Sri Baduga Maharaja.</p>

<p>Dina <a href="/wiki/Prasasti_Batutulis" title="Prasasti Batutulis">prasasti Batutulis</a> disebutkeun yén Jayadéwata téh diistrénan dua kali: "Prabu Guru Déwataprana" (kira taun <a href="/wiki/1420-an" title="1420-an">1420-an</a> ahir atawa awal <a href="/wiki/1430-an" title="1430-an">1430-an</a>) jeung "Sri Baduga Maharaja Ratu Haji di Pakuan Pajajaran Sri Sang Ratu Déwata" (<a href="/wiki/1482" title="1482">1482</a>). Anu munggaran, diistrénan kalawan jenengan "Prabu Guru Déwataprana" téh sigana ku Prabu Susuktunggal raja Sunda, ramana, nu ngadegkeun kadaton Sri Bhima Punta Narayana Madura Suradipati. Sedengkeun anu kadua, nyaéta nalika ngaganti Ningrat Kancana (nu gelarna "Prabu Déwa Niskala" di Galuh) sakaligus ngahijikeun (deui) kakawasaan Sunda-Galuh.</p>
<p>Catetan ti <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugis</a> (<i><a href="/w/index.php?title=Summa_Oriental&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Summa Oriental (kaca can aya)">Summa Oriental</a></i> karya <a href="/w/index.php?title=Tome_Pires&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tome Pires (kaca can aya)">Tome Pires</a>) nyebutkeun yén (<a href="/wiki/1513" title="1513">1513</a>) Karajaan Sunda téh diparéntah kalawan adil, jalmana jalujur. Kagiatan dagang Sunda jeung Malaka téh nepi ka <a href="/wiki/Malad%C3%A9wa" title="Maladéwa">Maladéwa</a>. Produksi <a href="/wiki/Pedes" title="Pedes">pedesna</a> (cenah kualitasna leuwih hadé batan produksi India) nepi ka 1000 bahar (1 bahar = 3 karung) per taun, malah asemna mah bisa minuhan 1000 kapal, nu dimuat di palabuan Banten, Kalapa, Cimanuk, Tangerang, Pomdam (?), jeung Cigedé. Komoditas lianna di antarana <a href="/wiki/Emas" title="Emas">emas</a> murni, <a href="/wiki/Ka%C3%A9n" title="Kaén" class="mw-redirect">kaén</a>, daging (<a href="/wiki/Bagong" title="Bagong">bagong</a>, <a href="/wiki/Domba" title="Domba">domba</a>, <a href="/wiki/Emb%C3%A9" title="Embé">embé</a>, <a href="/wiki/Sapi" title="Sapi">sapi</a>), <a href="/wiki/Sayur" title="Sayur" class="mw-redirect">sayuran</a>, jeung bubuahan. Ogé ngeunaan kaayaan Pakuan, nu disebutkeun pangeusina aya 50 rébu urang, sedengkeun angkatan nu siap perangna aya 100 rébu urang, nu dirojong ku 4000 <a href="/wiki/Kuda" title="Kuda">kuda</a> ti <a href="/w/index.php?title=Pariaman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pariaman (kaca can aya)">Pariaman</a> jeung 40 <a href="/wiki/Gajah" title="Gajah">gajah</a>.</p>

<p>Prabu Siliwangi mingpin karajaan Sunda di Pakuan Pajajaran salila 39 taun (<a href="/wiki/1482" title="1482">1482</a>-<a href="/wiki/1521" title="1521">1521</a>), dikurebkeun di <a href="/w/index.php?title=Rancamaya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Rancamaya (kaca can aya)">Rancamaya</a> (wewengkon nu kiwari mangrupa padumukan méwah Rancamaya, deukeut <a href="/wiki/Ciawi,_Bogor" title="Ciawi, Bogor">Ciawi, Bogor</a>), sedengkeun pamaréntahan Sunda salajengna diteruskeun ku <a href="/w/index.php?title=Surawis%C3%A9sa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Surawisésa (kaca can aya)">Surawisésa</a>.</p>
<h2><span class="editsection">[<a href="/w/index.php?title=Prabu_Siliwangi&amp;action=edit&amp;section=1" title="Édit bab: Pangéling-éling">édit</a>]</span> <span class="mw-headline" id="Pang.C3.A9ling-.C3.A9ling">Pangéling-éling</span></h2>

<p>Nepi ka kiwari, ngaran Siliwangi masih dalit jeung masarakat Sunda, sahingga dipaké jadi ngaran rupa-rupa lembaga:</p>
<ul>
<li><a href="/w/index.php?title=Kodam_Siliwangi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kodam Siliwangi (kaca can aya)">Kodam Siliwangi</a>, Komando Daérah Militér anu ngawengku wilayah propinsi <a href="/wiki/Jawa_Kulon" title="Jawa Kulon">Jawa Kulon</a> &amp; <a href="/wiki/Banten" title="Banten">Banten</a></li>
<li><a href="/w/index.php?title=Universitas_Siliwangi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Universitas Siliwangi (kaca can aya)">Universitas Siliwangi</a>, hiji universitas si <a href="/wiki/Tasikmalaya" title="Tasikmalaya">Tasikmalaya</a>